Uzależnienie od alkoholu może nadwyrężyć relacje między bliskimi. Nie jest łatwo patrzeć, jak ktoś, kogo kochasz, coraz bardziej popada w uzależnienie. Jeśli jesteś członkiem rodziny lub przyjacielem osoby uzależnionej, możesz czuć, że musisz się nią zaopiekować i spróbować samodzielnie rozwiązać jej problemy. Jeśli brzmi to znajomo, nadszedł czas, aby dowiedzieć się więcej o współuzależnieniu i o tym, jak może wpłynąć na Ciebie i Twoją bliską osobę, która jest uzależniona.
Co to jest współuzależnienie?
Termin „współuzależniony” jest często używany do opisania osoby, która rozwinęła niezdrowe zachowania w swoim związku. Współuzależnienie jest również znane jako uzależnienie od związku, ponieważ osoby współzależne często tworzą lub utrzymują związki, które są jednostronne, destrukcyjne emocjonalnie i/lub obraźliwe. To zachowanie jest wyuczone, a nawet może być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Ludzie, którzy są blisko osoby cierpiącej na uzależnienie — na przykład małżonkowie, partnerzy, rodzice, przyjaciele i dzieci — rozwijają współzależne wzorce zachowań. Z biegiem czasu uczą się tych niezdrowych zachowań, próbując chronić ukochaną osobę przed konsekwencjami uzależnienia. Niestety, ratowanie służy jedynie przedłużeniu niszczycielskiej drogi, którą obierają.
Kiedy opieka staje się kompulsywna, współuzależniony czuje się bez wyboru i bezradny w związku, ale nie jest w stanie wyrwać się z cyklu zachowań, który ją powoduje. Osoby współuzależnione zazwyczaj wykazują następujące cechy:
- Rozdęte poczucie odpowiedzialności za czyny innych;
- Skłonność do utożsamiania litości z miłością, błędne przekonanie, że ratowanie kogoś oznacza kochanie;
- Potrzeba aprobaty i uznania dla ich wysiłków;
- Tendencja do nawykowego wychodzenia poza siebie dla osoby uzależnionej;
- Tendencja do utrzymywania związku z powodu intensywnego strachu przed porzuceniem lub odrzuceniem przez innych;
- Trudność w ustaleniu granic i podejmowaniu decyzji;
- Słabe umiejętności komunikacyjne i niezdolność do identyfikacji uczuć;
- Skłonność do kłamstwa i doświadczania chronicznej złości;
- Trudności w przystosowaniu się do zmian;
- Silna potrzeba kontrolowania i dominowania nad innymi;
- Związek między współuzależnieniem a uzależnieniem.
Osoby współuzależnione często przyciągają osoby, które mają problemy z nadużywaniem substancji, ponieważ cierpią z powodu niskiej samooceny i mają trudności z utrzymaniem zdrowych relacji z innymi. Jak wspomniano wcześniej, bliscy osób uzależnionych często mają skłonność do rozwijania zachowań współzależnych. Potrzeba ochrony bliskiej osoby jest ważniejsza niż własne zdrowie. Działania ochronne stają się nawykami, nawyki stają się przymusem, a ukochana osoba uzależniona oczekuje ochrony przed wszelkimi konsekwencjami, jakie mogą napotkać. Współuzależnienie jest niezdrowe dla wszystkich zaangażowanych stron i nie pomoże nikomu znaleźć trzeźwości. Te zachowania sprawiają, że uzależnienie jest uważane za chorobę rodzinną.
Dla osoby współuzależnionej nie chodzi tylko o bycie czyimś opiekunem. Chodzi raczej o to, że nie są w stanie funkcjonować niezależnie, ponieważ są zależni od innej osoby w zakresie poczucia własnej wartości. W rzeczywistości mogą tak bardzo bać się utraty miłości lub aprobaty ukochanej osoby, że nie potrafią wyznaczyć granic w swoim związku. Doprowadzone do skrajności, współzależne relacje mogą obejmować jedną osobę próbującą kontrolować lub manipulować drugą osobą dla własnej korzyści. Współuzależnienie może objawiać się jako:
- Rodzic usprawiedliwia dziecko, które nie odrabia zadań domowych lub spóźnia się do szkoły;
- Ktoś, kto daje pieniądze przyjacielowi, mimo że wie, że ich nie zwróci;
- Partner zastępujący współmałżonka alkoholika, który spędził całą noc poza domem lub pił cały dzień;
- Dorosłe dziecko pomaga starszemu rodzicowi uzależnionemu w załatwianiu osobistych spraw, takich jak rachunki i wizyty lekarskie, nawet jeśli rodzic jest w stanie zająć się tymi sprawami.
Często współzależność i umożliwianie współwystępują — to znaczy współuzależnieni umożliwiają uzależnionym akceptację ich zachowania, nie konfrontując ich z tym i chroniąc ich przed konsekwencjami ich działań. Mogą nawet kłamać dla nich lub ukrywać swoje zachowania.
Jak zająć się zachowaniami współzależnymi
Aby uniknąć współuzależnienia, ważne jest ustalenie zdrowych granic na wczesnym etapie każdego związku. Oto jak ustawić granice:
Określ, za co jesteś, a za co nie jesteś odpowiedzialny w związku. Mówiąc prościej, zrozum, że jesteś odpowiedzialny tylko za swoje zachowanie, a nie za zachowanie ukochanej osoby.
Bądź ze sobą szczery w kwestii swoich ograniczeń i możliwości, jeśli chodzi o pomaganie innym. Jeśli stale masz tendencję do niektórych potrzeby innych kosztem własnych, zastanów się, jak możesz najpierw zadbać o siebie.
Jasno komunikuj granice swoim bliskim i trzymaj się danego słowa. Jeśli powiesz „nie”, nie wahaj się od tej decyzji, nawet jeśli innym się to nie podoba lub wywierają na Ciebie presję, abyś zmienił zdanie.
Zdefiniuj, jakie zachowanie jest akceptowane, a jakie niedopuszczalne w Twojej relacji z osobą, która nadużywa substancji. Na przykład: „Nie będę tolerował, aby mój przyjaciel przychodził pijany i robił bałagan”.
Naucz się mówić nie delikatnie, ale stanowczo, gdy ktoś chce od ciebie czegoś, co może naruszać Twoje granice.
Nie czuj się winny z powodu ustalenia limitu poziomu interakcji z ukochaną osobą. Muszą nauczyć się szanować Twoje potrzeby. Jeśli zdecydujesz, że nie mogą pić w pobliżu Ciebie i nadal to robią, być może będziesz musiał usunąć się z ich otoczenia.
Jak pomóc ukochanej osobie
Nawet jeśli masz świadomość, że jesteś współuzależniony, oddzielenie się od sytuacji może być trudne. Jednak współuzależnienie umożliwia uzależnionemu kontynuowanie picia, nawet gdy rozpaczliwie potrzebuje pomocy. Chociaż nie każdy, kto ma ukochaną osobę uzależnioną, rozwinie zachowania współzależne, ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z wszelkich tendencji do współuzależnienia, które możesz mieć, aby móc podjąć kroki w celu zmiany swojego zachowania. To normalne, że chcesz pomóc w każdy możliwy sposób, ale są na to lepsze sposoby niż wchodzenie w rolę opiekuna.
Jeśli Ty lub ktoś, kogo kochasz, ma problem z uzależnieniem, możesz mieć wrażenie, że całe twoje życie jest pochłonięte uzależnieniem ukochanej osoby i że nic nie możesz z tym zrobić. Istnieją jednak sposoby, aby pomóc ukochanej osobie zmienić jej zachowanie, a te rozwiązania pomogą Ci przetrwać ten trudny czas.
Jednym z nich jest wszywka alkoholowa, czyli Esperal. Jest inhibitorem (blokerem) dehydrogenazy aldehydowej, enzymu biorącego udział w metabolizmie (rozkładzie) alkoholu w organizmie.Jego działanie polega na „wyłączeniu” (poważnym ograniczeniu) zdolności człowieka do trawienia alkoholu, co skutkuje bardzo uciążliwą chorobą pojawia się wkrótce po spożyciu alkoholu i utrzymuje się przez długi czas.