Problem alkoholizmu wśród dzieci i młodzieży

Alkohol to najpopularniejsza, najłatwiej dostępna i stosunkowo niskobudżetowa substancja psychoaktywna. Powoduje to, że młodzież doświadcza upojenia alkoholowego w coraz młodszym wieku. Styl picia oraz imprez młodych ludzi uległ zmianie na przestrzeni lat. Coraz częściej alkohol w młodym wieku łączonym jest również z innymi substancjami psychoaktywnymi. Spożywanie substancji wysokoprocentowych w wieku młodzieńczym niesie ze sobą konsekwencje, które zauważyć można już w dorosłym życiu. 

Dlaczego młodzi ludzie sięgają po alkohol

Przyczyn, dla których młodzież sięga po alkohol może być wiele, od chęci przypodobania się kolegom aż po trudne doświadczenia rodzinne. Przyjrzyjmy się im bliżej. 

• trudne doświadczenia rodzinne w rodzinie z problemem alkoholowym – dziecko od najmłodszych lat obserwuje i naśladuje bliskich mu dorosłych. W przypadku, gdy rodzice lub jedno z rodziców zmaga się z choroba alkoholową, rozwijający się młody człowiek jest w dużej mierze narażony na wczesne próbowanie alkoholu oraz rozwój u niego choroby alkoholowej. Spotykając na co dzień bliskich dorosłych w stanie upojenia alkoholowego, dla młodego człowieka staje się to normalnym zjawiskiem. Pijący problemowo alkohol rodzic lub rodzice zaniedbują również najważniejsze potrzeby dziecka. Od potrzeb fizjologicznych, przez psychiczne oraz bytowe. Rodzi to kolejne problemy, z którym dziecko musi sobie radzić. Pod wpływem uczucia przytłoczenia i bezsilności nastolatek może sięgać po alkohol – nie zna innego sposobu na radzenie sobie z problemami. 
• grupa rówieśnicza –  młodzi ludzie skoncentrowani są na byciu lubianym i akceptowanym w grupie rówieśniczej. Bardzo często młody człowiek sięga po alkohol by być cool lub z obawy przed wyśmianiem przez kolegów. Pierwsza konsumpcja wyrobów alkoholowych bardzo często ma miejsce na imprezie grupy rówieśniczej. Dla młodych ludzi mimo panujących w Polsce zakazów alkohol jest stosunkowo łatwo dostępny. Istnieją sklepy, w których ktoś nie sprawdza dowodu, kolega wygląda “doroślej” może się uda, “mam starszego brata, na pewno nam kupi”, “kupi nam pan flaszkę wódki, a piwo będzie dla pana”… Alkohol kojarzy się młodym ludziom z przyjemnością i dobrą zabawą, dlatego chcą go próbować coraz wcześniej i w coraz większych ilościach.
• bunt młodzieńczy – okres buntu młodzieńczego przejawia się zazwyczaj negacją wszystkiego co mówią dorośli. Dlatego jeżeli bliski dorosły zakazuje spożywania alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, młody człowiek tym bardziej po nie sięgnie. Nie tylko z powodu chęci spróbowania tej substancji, ale przede wszystkim w celu pokazania “ja i tak to zrobię”
• “jesteś lekiem na całe zło” – wielu młodych ludzi sięga po alkohol, by dodać sobie odwagi lub by poczuć uczucie rozluźnienia. Jest to próba rozwiązania swoich problemów związanych z nieśmiałością, przeciążaniem i trudnościami w szkole, czy też chęci bycia gwiazdą imprezy. Nie mają jednak konsekwencji jak poważne mogą być tego skutki. 
• “piwo to nie alkohol” – żyjemy w społeczeństwie, dla którego obecność alkoholu jest czymś zupełnie normalnym. Pozytywny stosunek do substancji alkoholowych wytwarza w młodych ludziach swoiste przyzwolenie na sięganie po alkohol

Konsekwencje spożywania alkoholu w młodym wieku

Spożywanie alkoholu w wieku nastoletnim powoduje szybsze uzależnienie od tej substancji niż wieku dorosłym. Skutki nadmiernego picia alkoholu przez młodzież to:

• trudności w nauce
• trudności w szkole
• nadpobudliwość
• drażliwość
• agresja
• trudności z pamięcią
• trudności z koncentracją
• zachowania przestępcze
• problemy z prawem
• złe samopoczucie
• trudności wychowawcze
• depresja i stany depresyjne
• uzależnienie od alkoholu 
• obniżona sprawność intelektualna
• niechciana ciążą
• bardzo szybka inicjacja seksualna

Według badań przeprowadzonych w 2018 roku przez ESPAD (Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach) aż 92% nastolatków w wieku 15 – 16 lat oraz 96% młodych ludzi w wieku 17-18 lat spożywa alkohol. Są to najczęściej piwo, wódka i wino. 

Rozwój choroby alkoholowej u młodych ludzi uniemożliwia im kontynuowanie nauki oraz zdobycie pożądanego wykształcenia. Młody człowiek zostaje wykluczony z życia społecznego i politycznego. Młodzi ludzie za sprawą uzależnienia od alkoholu bardzo często wnikają w środowiska patologiczne.

Profilaktyka wśród młodych ludzi na temat alkoholu

Profilaktyka uzależnień to świadome działanie skierowane do jednostki lub grupy społecznej. Celem działania jest próba ograniczenia używania lub nadużywania substancji psychoaktywnych. Celem jest również zapobieganie negatywnym konsekwencjom zanim wystąpią. Bardzo ważne jest by młodzi ludzie byli świadomi konsekwencji sięgania po alkohol w młodym wieku. Istotnym też jest wiedza na temat skutków spożywania alkoholu przez długi czas w sposób regularny. 

Dorośli mają za zadanie kształtować w młodych ludziach odpowiednie wzorce i postawy. Można to zrobić za pomocą rozmów, ale i samemu dawać przykład dziecku. 

Profilaktyka powinna odbywać się w domu, szkole i mediach. 

Im wcześniej u młodego człowieka ukształtuje się zdrowe nawyki, tym będą dla niego bardziej naturalne i łatwe do utrzymania. 

Podjęcie leczenia choroby alkoholowej przez młodych ludzi

Leczenie choroby alkoholowej młodych osób oraz dorosłych różni się. Obecnie nie ma jeszcze programów terapeutycznych, które były by 100% skuteczne. Terapia nastolatków uzależnionych od alkoholu wymaga innego podejścia niż do osób dorosłych. 

Jednym z elementów terapii osób dorosłych jest np. bilans szkód i strat, który ma na celu ukazanie jednostce co straciła za sprawą nadmiernego picia alkoholu. W przypadku młodych ludzi niekoniecznie będzie to dobre podejście ponieważ nie utracili oni jeszcze tak naprawdę nic. Nie mieli pracy, wykształcenia,nie stracili rodziny, majątku życia. Kolejną trudnością terapeutyczną może okazać się fakt, że w grupach rówieśniczych osoba pijąca bardzo często jest cool, fajna, a każdy jej zazdrości. Uzależniona jednostka czuje się wyjątkowa. Dziecko ma poczucie, że kiedyś nic nie znaczyło, a teraz dzięki spożywaniu alkoholu jest kimś, każdy się z nim liczy, wszyscy go szanują i lubią. 

Podstawą leczenia choroby alkoholowej u osób młodych jest ponowne budowanie tożsamości, które wcześniej zostało zachwiane lub zbudowane niepoprawnie przez zaniedbania rodziców. 

Młodzi ludzie po zakończeniu leczenia mogą znaleźć hobby, które pomoże im utrzymać stan trzeźwości. Często wybierają żeglarstwo, sport lub inne aktywności w nowej grupie rówieśniczej. 

Młodzi ludzie przed podjęciem leczenia mogą zostać poddani odtruwaniu organizmu. Jest to tak zwany detoks, który ma za zadanie oczyścić organizm z toksyn i substancji szkodliwych. Trwa około 10 dni. Dzięki niemu osoba pijąca alkohol regularnie może na nowo doświadczyć życia bez alkoholu. Dostrzec w trzeźwy sposób otaczający go świat. Detoks może odbywać się w warunkach domowych oraz szpitalnych, w zależności od stopnia zatrucia alkoholowego pacjenta. Odtruwanie organizmu nie jest metodą leczenia uzależnień, jednak dzięki niemu łatwiej jest zachować chorym stan abstynencji.